نوحه خوان خوش لهجه

خواهر زار دل پریشانم

امشب دیگر بر تو مهمانم...

شاید جوانان امروز این بیت نوحه معروف و خواننده خوش لهجه آن را به یاد نداشته باشند،اما قدیمی ترهای فسا با شنیدن این بیت نوحه؛خاطره ی شاعر و نوحه خوان اهل بیت(ع) مرحوم حاج علی رضا مستدام برایشان تداعی می شود که شب های عاشورا با شور و سوز و اشک این نوحه را در شاهزاده قاسم(ع) می خواند؛خود می گریست و مردم نیز. مداح با اخلاصی که امروز با گذشت بیش از سی سال از فوتش هنوز در دل فسایی ها جا دارد و از او به بزرگی و نیکی یاد می کنند.

(مرحوم حاج علی رضا مستدام)

مرحوم حاج علی رضا مستدام در سال 1307ه.ش در خانواده ای مذهبی از کسبه بازار فسا به دنیا آمد. تحصیلاتش را تا سیکل قدیم بیشتر ادامه نداد اما معرفت حقیقی را در ارادت به ذوات مقدسه معصومین(ع) یافت و تا آخر عمر در کسوت نوکری این خانواده باقی ماند.

وی کارمند شرکت کفش ملی بود و با اخلاص تمام بنیانگزار محافل و جلسات قرآن و بزرگداشت اهل بیت(ع). کلاس های قرآن وی در مسجد شیرازی ها و نوای دلنشین او در مجالس اهل بیت(ع) در مساجد جامع؛گلدسته ,حاج صادقی و شیرازی ها هنوز نوازشگر نسل گذشته و متدین فساست.مرحوم حاج مستدام از ارادتمندان مرحوم فاخری فسایی بود و بیشتر نوحه هایش سروده ی آن شاعر فرهیخته آیینی بود؛هر چند خود مرحوم مستدام نیز شاعر اهل بیت (ع) بود و (بیدل) تخلص داشت.

(نمونه شعر و دستخط مرحوم مستدام)

این مداح دلسوخته اهل بیت(ع) از معدود مداحانی بود که کار مداحی را به ماه های محرم و صفر خلاصه نکرده بود و در تمام مناسبت های مربوط به اهل بیت(ع) به عرض ادب و ارادت به ساحت مقدس آن بزرگواران می پرداخت.

مجالس مناجات خوانی ایشان در شب های ماه مبارک رمضان در مساجد جامع و شیرازی ها و نیز منزل خودشان و همچنین اجرای روضه ی قنبر در معیت مرحوم میرزا فضل الله اسفندی در 21 رمضان هر سال  گواه بر این مدعاست.

(نوحه خوانی مرحوم مستدام-فسا خرداد 1343)

آنچه مرحوم حاج مستدام را محبوب قلوب محبین اهل بیت(ع) ساخته؛نه صدای رسا و زیبای او و نه سبک منحصر به فرد او در نوحه خوانی،بلکه اخلاص و صفای باطن و محبت بی حساب او به اهل بیت(ع) است.نوای دلنشین این مداح خوش لهجه اهل بیت(ع) به ویژه در تاسوعا و عاشورا چنان تأثیرگزار بود که حتی آنها که چندان هم متدین نبودند با نوای وی می گریستند و متأثرمی شدند.

اخلاص و صفای باطن و محبت نسبت به اهل بیت(ع) از وی شخصیتی ساخته بود که به چنان مرتبه ای از عزت نفس رسیده بود که هرگز مداحی را به وادی تجارت نکشاند و هر چه خواند با اخلاص خواند و گریست و گریاند.

شیوه ی نوحه خوانی مرحوم مستدام روشی منحصر به فرد بود که صدای زیبا؛لطیف و پر طنین وی به استحکام آن کمک می کرد و اغراق نکرده ایم اگر بگوییم که ایشان از نوحه خوان های صاحب سبک بوده است.

اگر چه مرحوم مستدام در سال 1361 در یک حادثه رانندگی در جاده فسا-شیراز جان به جان آفرین تسلیم کرد و در جوار امام زاده حسن(ع) آرام گرفت؛اما یادگار برومند وی جناب آقای استاد حاج احمد رضا مستدام امروز با نوای دلنشینش در مجالس اهل بیت(ع) به ویژه ایام محرم و صفر در پایگاه همیشگی پدرش-حسینیه ولی عصر"عج"- محله بالا و مساجد شهرستان، ضمن عرض ادب به محضر حضرات معصومین(ع)،یاد و خاطره دل انگیز نغمات آسمانی پدرش را در دل های عاشقان اهل بیت(ع) زنده می کند.

(مداح اهل بیت"ع" استاد حاج احمد رضا مستدام)

حاج احمد رضا مستدام متولد 1338 و از دبیران مجرب و باز نشسته آموزش و پرورش در رشته علوم تجربی است.او نیز مانند پدرش از صفای باطن؛حسن نیت،اخلاص و نیز صدایی زیبا و دلنشین برخوردار است که آن را در راه نوکری اهل بیت(ع) خرج می کند.منش و سیره ی پدر و پسر می تواند الگوی مداحان جوان باشد.

حاج احمد رضا که از مبارزان نهضت امام خمینی(ره) در فسا محسوب می شود و در تظاهرات های اول انقلاب به قول خودشان (وزیر شعار فسا) بودند؛ هرگز مداحی را به تجارت و نیز سبک های نا معقول آلوده نکرده و با افتخار به احیاء و ادامه سبک سنتی نوحه خوانی پدر می پردازد.

(نوحه خوانی مداح اهل بیت استاد حاج احمد رضا مستدام-حسینیه ولی عصر"عج" محله بالا فسا 1385)

حاج احمد رضا اکنون در دوران بازنشستگی نیز تمام دلمشغولیش نوکری اهل بیت(ع) و نیز خدمت به زائران بیت الله الحرام و عتبات عالیات در کاروان های زیارتی است.

عشق به اهل بیت(ع) در این خانواده موروثی است؛فرزندان حاج احمد رضا که نوه های شایسته مرحوم مستدام هستند همه اهل قرآن و هنرو اندیشه هستند.

مهندس سعید(علی رضا) مستدام قاری ممتاز قرآن و مداح اهل بیت(ع) است. دختران حاج احمد رضا نیز از قاریان ممتاز قرآن و هنرمندان عرصه خوشنویسی هستند که اکنون مشغول کتابت قرآن می باشند.

یاد و نام مرحوم حاج علی رضا مستدام تا همیشه زنده و فرزندان و نوه های آن مرحوم در ادامه راه پدر بزرگشان موفق و پیروز باشند.

از (مؤسسه دینی فسا) تا (کاربری تجاری)!

(مؤسسه دینی و کتابخانه امام جعفر صادق-ع-) اولین عنوانی بود که بر مکانی اطلاق شد که امروز بیشتر مردم فسا آن را به عنوان(مکتب فاطمیه) می شناسند.خیابان فرمانداری؛روبروی ساختمان مدرسه زینبیه قدیم.

در سال 1340 خیری آگاه و نیک اندیش به نام مرحوم آقای حاج محمد هادی؛زمین این مکان را وقف نمود تا عواید حاصل از آن صرف اطعام مجالس عزای امام حسین(ع) شود. یک سال بعد فرهیختگانی چون مرحومان: حاج علی اصغر فروردین،سید محمد صادق رفیعی ،حاج ابراهیم برزویی ،محتشم تقدیری،سید ابراهیم عمرانی و فرهنگیان فاضلی چون حاج غلامعلی نجارپوریان و...آستین همت بالا زدند و با کمک مردم فهیم و فرهنگ پرور فسا بر این زمین مقدس ساختمانی شایسته بنا کردند.

نام این مکان علمی-فرهنگی به (حسینیه و کتابخانه امام جعفر صادق-ع-) تغییر یافت و با مدد فساییان اندیشمند ساختمان آن به پایان رسید و به مرکز علم و اندیشه و جلسات تفسیر قرآن و نهج البلاغه و کتابخانه ای با بیش از شش هزار جلد کتاب مرجع تبدیل شد.

معروف ترین محفل علمی و تفسیری این مکان ،جلسه تفسیر قرآن بود که دوشنبه ها و پنج شنبه ها بعد از ظهر با مدیریت و تدریس فرهنگی فرهیخته استاد حاج سید علی اکبر معزی اداره می شد. استاد معزی اکنون ساکن شیراز هستند و در کهولت سن به سر می برند.

(استاد حاج علی اکبر معزی)

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی این کتابخانه یکی از مهم ترین پایگاه های مبارزه علیه رژیم بود و وعده گاه مبارزان نهضت امام خمینی(ره).به گونه ای که چندین بار توسط ساواک و شهربانی فسا از فعالیت های آن جلوگیری و درب آن بسته شد که هر بار با درایت و وساطت روحانیون مبارز فسا به ویژه مرحوم آیت الله نظام(ره) مجددا فعالیت خود را از سر گرفت.

بزرگانی چون :مرحوم علامه محمد تقی جعفری؛آیت الله مکارم شیرازی،استاد محسن قرائتی،مرحوم سید علی اکبر پرورش و استاد دکتر احمد بهشتی از شخصیت هایی بودند که به دعوت متولیان این نهاد فرهنگی در آن به ایراد سخن می پرداختند.

بعد از پیروزی انقلاب مرحوم استاد سید محمد صادق رفیعی به طور رسمی متولی این کتابخانه شدند و با افتتاح دانشگاه آزاد اسلامی فسا در سال 1364 اولین کلاس های دانشگاه در این مکان تشکیل گردید. خوابگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه استفاده های دیگری بود که از این مکان می شد.

(مرحوم استاد سید محمد صادق رفیعی)

با اتمام ساختمان دانشگاه آزاد؛این کتابخانه در اختیار حوزه علمیه خواهران قرار گرفت و با عنوان(مکتب فاطمیه) به تربیت خواهران مبلغ می پرداخت و بیشتر مردم فسا اینجا را با همین عنوان می شناسند.

بعد از فوت مرحوم استاد رفیعی متأسفانه استفاده از این مکان از محور مورد نظر واقف خارج شد؛مدتی شورای حل اختلاف بود! مدتی کاملا راکد و بسته شد! و این اواخر به مکانی تجاری تبدیل شده بود؛فروش لوازم التحریر و لوستر!

جمعی از فرهنگیانی که دغدغه فرهنگ دینی دارند؛از سال 1390 به طور جدی کمر همت بر احیاء دوباره این نهاد فرهنگی بستند. هر چند با کمال تأسف از کتاب های موجود در کتابخانه،تعداد قابل توجهی باقی نمانده است و نیز ساختمان نیاز به تعمیرات اساسی دارد اما این فرهیختگان فسایی حتی با هزینه شخصی خود در راه احیاء دوباره آن گام نهاده اند که گام هایشان استوار باد.

بخش کتابخانه این نهاد در حال بازسازی است و کتب اهدایی همشهریان فهیم را می پذیرد؛ساختمان آن با هزینه شخصی یکی از اعضاء هیأت امنا در حد قابل قبولی تعمیر شده است،فضای فیزیکی رو به خیابان فرمانداری به زیبایی باز سازی شده و دوستان در تلاشند تا این نهاد مقدس را با نام (مؤسسه ی فرهنگی امام جعفر صادق-ع-) به ثبت برسانند.

هنوز این مؤسسه فرهنگی به طور رسمی فعالیت خود را آغاز ننموده اما یکشنبه شب ها جلسه قرآنی فرهنگیان فسا  (راهیان نور) همراه با سخنرانی؛دوشنبه شب ها جلسه شرح نهج البلاغه،سه شنبه شب ها جلسه تفسیر قرآن در این مکان برقرار است.

جلسات حافظ شناسی انجمن حافظ فسا و نیز جلسات شرح منظومه گنجینه الاسرار عمان سامانی در این مؤسسه فرهنگی برگزار می گردد.

در جهت تأمین نظر واقف تاکنون چندین محفل عزای امام حسین(ع) همراه با اطعام در اینجا برپا شده است و ادامه خواهد داشت.

این نهاد فرهنگی مشتاقانه از نظرات و پیشنهاد های شما فرهیختگان استقبال می نماید؛جهت ارائه نظرات خود می توانید با شماره تلفن 0731-2212616 تماس بگیرید یا در ذیل نظرات همین مطلب مرقوم فرمایید تا به متولیان منتقل شود.

شماره حساب 0109307607001 بانک ملی شعبه دارایی فسا برای دریافت مساعدت های مالی افتتاح شده است.

(با سپاس از پایگاه های خبری-تحلیلی فسا"فسایی" و "سلام فسا" به خاطر انتشار این مطلب )

سلام دوستان
مدتی است متأسفانه بلاگ (لوکس بلاگ) دچار مشکل شده است و مخاطبان فرهیخته (زلال حکمت) در باز کردن وبلاگ؛ درج نظرات ، لینک و... با مشکل مواجه می شوند. به پیشنهاد کاربران گرامی وبلاگی با عنوان (زلال حکمت) در بلاگفا به نشانی:
www.zolalehekmat.blogfa.com
راه اندازی کرده ام و از این به بعد با هر دو وبلاگ در خدمت دوستان خواهم بود؛ انشاالله.

(البیان فی تفسیرالقرآن):

اثر جاودانه استاد اکبر؛حضرت آیت الله العظمی خویی(ره)

مرجع فقید و علی الاطلاق جهان تشیع؛حضرت آیت الله العظمی حاج سید ابوالقاسم خویی(1287ه.ش-1371ه.ش)

صاحب آثار فراوان علمی در حوزه های فقه و اصول؛ حدیث،تفسیر و...می باشد که هر کدام در جایگاه خود از کتب ارزشمند مرجع و مهم هر رشته محسوب می شوند.

نگاه ژرف و عالمانه؛ذکر نکات عمیق و پر محتوا، جامعیت مباحث، باریک بینی و دقت نظر کامل،مراجعه به منابع کهن و معتبر و نقد و تحلیل آنها،طرح شبهات وارد بر قرآن و پاسخ به آنها و بیان روان و قابل درک مطالب از ویژگی های مهم البیان آیت الله العظمی خویی(ره)؛ این اثر ارزشمند را در جایگاه یکی از منابع مهم و مراجع معتبر در علوم قرآنی و تفسیر قرار داده است.

تفسیر البیان از دو بخش تشکیل یافته است:

بخش اول طرح مباحث مهم و جامعی در علوم قرآنی(به عنوان مقدمه ای بر تفسیر)

بخش دوم تفسیر سوره مبارکه حمد

در بخش اول مباحث عالمانه و مفصلی پیرامون فضیلت قرآن؛اعجاز قرآن،پاسخ به شبهات پیرامون اعجاز، بررسی احوال قاریان قرآن،قرائت های هفت گانه،بررسی نزول قرآن بر هفت حرف،مصونیت قرآن از تحریف،جمع قرآن،حجیت ظواهر قرآن،نسخ در قرآن،مسأله ی بدا در آفرینش، اصول و قواعد کلی در تفسیر قرآن و مسأله ی حدوث و قدم قرآن مطرح شده است.

در بخش دوم البیان تفسیری جامع و متفاوت و با روی کردی منحصر به فرد از سوره حمد ارائه شده است.

ترجمه های متعددی از البیان به زبان فارسی منتشر شده است که ترجمه آیت الله سید جعفر حسینی که خود از شاگردان آیت الله خویی(ره) بوده اند از بهترین آنهاست.

اگر تفسیر البیان ناتمام نمانده بود و استاد اکبر به نگارش تفسیر تمام سوره ها پرداخته بودند؛ امروز عالم اسلام و تشیع از گنجینه ای گرانبها در تفسیر قرآن برخوردار بود؛اما...

امیدوارم با توفیق خدا و مدد اهل بیت(ع) بتوانم در آینده مطالبی از این اثر ارزشمند را در زلال حکمت ارائه دهم.